สถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัดตาก

สถานที่ท่องเที่ยว จังหวัด ตาก อำเภอเมือง ศาลหลักเมืองสี่มหาราช ตั้งอยู่เชิงสะพานกิตติขจร ก่อนเข้าตัวเมืองตาก จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์เมืองตากเป็นเมืองเก่ามีมาก่อนสมัยกรุงสุโขทัย เป็นเมืองที่มีพระมหาราชเจ้าในอดีตได้เสด็จมาชุมนุมกองทัพที่เมืองตากถึง 4 พระองค์ คือ พ่อขุนรามคำแหงมหาราช ทรงชนช้างกับขุนสามชนเจ้าเมืองฉอด สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทรงประกาศอิสรภาพ ณ เมืองแกรง แล้วยกทัพกลับราชอาณาจักรไทย โดยเสด็จผ่านดินแดนเมืองตากเป็นแห่งแรก สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ทรงนำทัพไปตีหัวเมืองฝ่ายเหนือ และได้สร้างวัดพระนารายณ์ ปัจจุบันอยู่ที่เชิงสะพานกิตติขจร และ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เคยได้รับพระบรมราชโองการแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองตากเพื่อเป็นการรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของอดีตมหาราช ทั้งสี่พระองค์ และเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวจังหวัดตาก จึงได้จัดสร้างศาลหลักเมืองสี่มหาราชขึ้น เมื่อ พ.ศ. 2535 ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ตั้งอยู่ที่ถนนจรดวิถีถ่อง ใกล้กับสำนักงานการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ศาลนี้แต่เดิมอยู่ที่วัดดอยเขาแก้วฝั่งตรงข้ามกับตัวเมือง ต่อมาใน พ.ศ. 2490 ชาวเมืองเห็นว่าศาลนั้นไม่สมพระเกียรติ จึงช่วยกัน สร้างศาลขึ้นใหม่พร้อมกับให้กรมศิลปากรหล่อพระบรมรูปสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชขนาดใหญ่กว่าพระองค์จริงเล็กน้อย ในพระ อิริยาบถที่กำลังประทับอยู่บนราชอาสน์ มีพระแสงดาบพาดอยู่ที่พระเพลา ที่ฐานพระบรมรูปมีคำจารึกว่า “พระเจ้าตากสินกรุงธนบุรี ทรงพระราชสมภพเมื่อ พ.ศ. 2277 สวรรคต พ.ศ. 2325 รวม 48 พรรษา” ศาลนี้เป็นที่เคารพสักการะของประชาชนทั่วไป วัดโบสถ์มณีศรีบุญเรือง ตั้งอยู่ที่บ้านรมณีย์ ถนนตากสิน ตำบลหนองหลวง วัดนี้สร้างเมื่อ พ.ศ. 2401 บูรณะปฏิสังขรณ์ เมื่อ พ.ศ. 2533 ภายในวัดมีพระอุโบสถที่สร้างขึ้นสมัยรัชการที่ 4 ผนังโบสถ์มีภาพจิตรกรรมฝาผนังที่งดงามยิ่ง และเจดีย์ทรงมอญบรรจุ พระธาตุไว้ส่วนบนของยอดฉัตร ในวิหารประดิษฐานพระประธานที่ชาวบ้านเรียกว่า “หลวงพ่อพุทธมนต์” สร้างสมัยสุโขทัย ราวต้น พุทธศตวรรษที่ 19 มีพุทธลักษณะที่งดงามมาก วัดดอยข่อยเขาแก้ว หรือวัดพระเจ้าตาก ตั้งอยู่ริมถนนเลี่ยงเมือง สาย จ.3 ตำบลแม่ท้อ ห่างจากลำน้ำปิงฝั่งตะวันตกประมาณ 250 เมตร ในสมัยเมื่อครั้งสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ดำรงตำแหน่งพระยาตาก พระองค์ได้เสี่ยงทายที่วัดนี้ โดยกล่าวว่า “ถ้าข้าพเจ้ามีบุญญาบารมีมากพอที่จะเป็นที่พึ่งของอาณาประชาราษฎร์ ได้อย่างเที่ยงแท้แน่นอน ขอให้ไม้เคาะระฆังที่จะขว้างไปยัง ถ้วยแก้วซึ่งตั้งอยู่ห่างประมาณ 5 วา ให้ถูกจำเพาะท่อนกลางที่คอดกิ่วของถ้วยแก้วแล้วแตกหักออกไป ขออย่าให้ส่วนอื่นของถ้วยแก้ว แตกเสียหาย ฯลฯ ปรากฏว่า เมื่อพระองค์ขว้างไม้เคาะระฆังออกไป ก็เป็นอย่างที่พระองค์ได้เสี่ยงอธิษฐาน เป็นที่ประจักษ์แก่สายตา ของบรรดาพุทธบริษัทที่มาร่วมบำเพ็ญกุศลที่วัดดอยข่อยเขาแก้วจนเล่าลือกันว่า“พระยาตากเป็นผู้มีบุญญาธิการและบารมีที่ มหัศจรรย์ยิ่ง” ภายหลังจากการเสี่ยงทายแล้ว พระองค์ได้ให้ช่างนำลูกแก้วไปติดไว้ที่ยอดเจดีย์วัดดอยข่อยเขาแก้วลูกหนึ่ง อีกลูกหนึ่งข้าราชการ พ่อค้า ประชาชน ได้ขออนุญาตนำไปติดไว้ที่ยอดเจดีย์วัดกลางสวนดอกไม้ หลายปีผ่านไป ลูกแก้วที่ติดยอดเจดีย์ทั้งสองแห่งนั้น ได้หลุดหายไป เนื่องจากยอดพระเจดีย์ได้หักพังลงมา และในพงศาวดารกล่าวว่า เมื่อสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีเสด็จไปยังเมืองเชียงใหม่ ครั้งที่ 2 ใน พ.ศ. 2317 เสด็จไปหาสมภารวัดดอยข่อยเขาแก้ว และตรัสถามถึงเรื่องลูกแก้วที่พระองค์ทรงเสี่ยงทายเมื่อครั้งยังเป็นพระยาตากอยู่ วัดนี้สันนิษฐานว่าสร้างแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา มีโบราณสถานที่สำคัญประกอบด้วย โบสถ์มีใบเสมาคู่ที่แสดงว่าพระมหากษัตริย์ทรงอุปถัมภ์ เจดีย์และพระพุทธบาทจำลองอยู่ในโบสถ์ ด้านหน้ามีเจดีย์ 2 องค์ บรรจุอังคารบิดา มารดาของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ปัจจุบันวัดนี้ได้ขึ้นทะเบียนโบราณสถานประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 52 ตอนที่ 75 วันที่ 8 มีนาคม 2478 ตรอกบ้านจีน อยู่ใกล้วัดสีตลาราม สมัยที่ลำน้ำแม่ปิงยังไม่ถูกถมเพื่อขยายฝั่ง ในอดีตเคยเป็นย่านการค้า และเส้นทางลำเลียงสินค้า เครื่องอุปโภค บริโภค ที่ส่งมาจากปากน้ำโพ จังหวัดนครสวรรค์ เพื่อมาขึ้นที่บ้านท่าจีน ปัจจุบันยังคงมีเรือนไทยโบราณสร้างด้วยไม้สัก ทรงไทย ซึ่งหาดูได้ยากไว้ให้นักท่องเที่ยวเยี่ยมชม วัดเขาถ้ำ ตั้งอยู่ที่บ้านแพะ ถนนพหลโยธิน ตำบลไม้งาม แยกขวาจากทางหลวงหมายเลข 1 กิโลเมตรที่ 423 เข้าไปประมาณ 900 เมตร สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2437 วัดเขาถ้ำนี้มีหินที่เป็นธรรมชาติวางเรียงรายเป็นชั้นสลับซับซ้อนกันทางเข้าถ้ำเป็นเขาสูงประมาณ 70 เมตร ภายในวัดเขาถ้ำมีรอยพระพุทธบาทจำลอง พระสังกัจจายน์ เจ้าแม่กวนอิม และหลวงพ่อทันใจประดิษฐานอยู่ในอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปที่ปั้นด้วยปูนเสร็จภายในหนึ่งวัน บนยอดเขามีเจดีย์ตั้งอยู่ สามารถมองเห็นวิวทิวทัศน์ของตัวเมืองตาก ทุก ๆ ปี หลังวันสงกรานต์จะมีการจัดงานประเพณี “ขึ้นวัดเขาถ้ำ” โดยมีการทำบุญตักบาตรพระสงฆ์ในเทศกาลวันขึ้นปีใหม่ของไทย และสรงน้ำพระพุทธบาทจำลอง เส้นทางตาก-แม่สอด ทางหลวงหมายเลข 105 อุทยานแห่งชาติลานสาง บ้านลานสาง ตำบลแม่ท้อ ห่างจากตัวจังหวัดตากประมาณ 20 กิโลเมตร มีพื้นที่ 65,000 ไร่ ได้รับการประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2522 สภาพภูมิประเทศเป็นภูเขาสลับซับซ้อนติดต่อกัน เกือบตลอด พื้นที่ ส่วนที่สูงที่สุดอยู่บริเวณด้านทิศตะวันตก ทิศใต้ แล้วลาดต่ำลงมาทางทิศตะวันออก มีลำธารไหลผ่านหลายสาย เช่น ลำห้วยลานสาง ห้วยท่าเล่ย์ คลองห้วยทราย ห้วยอุมยอม ป่าในเขตอุทยานฯ มีทั้งป่าดงดิบ ป่าสนเขา ป่าดิบเขา ป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ สลับกันไป ตามลักษณะภูมิประเทศ สัตว์ป่าที่พบเห็น ได้แก่ หมูป่า เก้ง เต่าปูลู เลียงผา ชะมด นกปรอดเหลืองหัวจุก จิ้งก่าบิน เป็นต้น สถานที่น่าสนใจในอุทยานฯ น้ำตกผาลาด,น้ำตกลานเลี้ยงม้า (ชั้นที่ 1),น้ำตกลานสาง (ชั้นที่ 2) , น้ำตกผาเงิน (ชั้นที่ 3) , น้ำตกผาผึ้ง (ชั้นที่ 4) , น้ำตกผาเท, น้ำตกผาน้ำย้อย , น้ำตกท่าเลย์, จุดชมวิว อุทยานฯ อุทยานแห่งชาติตากสินมหาราช มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในเขตป่าแม่ท้อ ตำบลแม่ท้อ ตำบลพะวอ อำเภอเมือง และป่าแม่ละเมา อำเภอแม่สอด มีเนื้อที่ 165,250 ไร่ ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 23 ธันวาคม 2524 ภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสูงชัน มีภูเขาสลับซับซ้อน สภาพป่าสมบูรณ์ เป็นอุทยานฯ ที่มีป่าหลายชนิด เช่น ป่าดิบเขา ป่าสนเขา ป่าดงดิบ ป่าเต็งรัง และป่าเบญจพรรณ อุทยานฯ มีอากาศเย็นสบายตลอดทั้งปี อุณหภูมิโดยเฉลี่ยประมาณ 20 องศาเซลเซียส ฝนตกชุกในเดือนสิงหาคม-ตุลาคม ฤดูหนาวมีอุณหภูมิเฉลี่ย 6 องศาเซลเซียส ในเดือนพฤศจิกายน-มกราคม ต้นกระบากใหญ่ เป็นต้นไม้ที่ขึ้นในบริเวณหุบเขาของป่าดงดิบ เป็นพันธุ์ไม้เนื้ออ่อนมีลักษณะลำต้นตรงเปลา (คือ ลำต้นสูงชะลูดไม่มีกิ่งที่ลำต้น) เรือนยอดเป็นพุ่มกลมเปลือกสีน้ำตาลปนเทา มีอายุประมาณ 700 ปี มีขนาดวัดโดยรอบได้ 16.40 เมตร หรือราว 14 คนโอบ สูง 50 เมตร เป็นต้นกระบากที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย เส้นทางเดินลงไปชมต้นกระบากใหญ่ทาง อุทยานฯ ได้จัดทำเป็น เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ สะพานหินธรรมชาติ มีลักษณะเป็นแท่งหินขนาดใหญ่เชื่อมหน้าผาสองแห่งเข้าด้วยกัน มีความกว้าง และความสูงประมาณ 25 เมตร เบื้องล่างมีลำธารไหลผ่าน ถัดออกไปประมาณ 50 เมตร มีถ้ำที่มีหินงอกหินย้อย การเดินทาง ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 105 ไปจนถึงกิโลเมตรที่ 35 แล้วแยกเข้าศูนย์เพาะชำกล้าไม้ตาก และตรงไปประมาณ 6 กิโลเมตร จากนั้นเดินเท้าต่ออีก 2 กิโลเมตร ถึงสะพานหินธรรมชาติ อำเภอแม่สอด วัดมณีไพรสณฑ์ ตั้งอยู่ในตลาดแม่สอด ภายในวัดมีเจดีย์วิหารสัมพุทเธ มีลักษณะแปลกคือ บนองค์เจดีย์มีเจดีย์ เล็ก ๆ ล้อมรอบถึง 233 องค์ และพระพุทธรูปบรรจุอยู่ถึง 512,028 องค์ มีโบสถ์เก่าแก่อายุกว่า 200 ปี ที่บริเวณหน้าบัน และหลังคาโบสถ์มีลายไม้ฉลุ สวยงาม บริเวณโดยรอบวัดมีซุ้ม และศาลาประดิษฐานพระพุทธรูปปางต่าง ๆ ได้แก่ หลวงพ่อสังกัจจาย พระพุทธรูปปูนปั้นปาง พุทธไสยาสน์ เป็นต้น น้ำตกแม่กาษา อยู่ที่ตำบลแม่กาษา เป็นน้ำตกขนาดใหญ่มีทางเดินขึ้นไปบนเขาสูง มีถ้ำ และธารน้ำกว้างประมาณ 5 เมตร เป็นทางจากปากถ้ำถึงน้ำตก บ่อน้ำร้อนแม่กาษา อยู่ที่ตำบลแม่กาษา บ่อน้ำร้อนนี้อยู่ในตัวหมู่บ้าน มีความกว้างประมาณ 2 เมตร เป็นธารน้ำร้อนไหลมาพบกับธารน้ำเย็น เมื่อผ่านเข้าไปในบริเวณหมู่บ้านจะได้กลิ่นกำมะถันกรุ่นอยู่ทั่วไป และมีไอน้ำจาง ๆ ลอยขึ้นเหนือพื้นดินเล็กน้อย เมื่อเข้าไปดูที่ปากบ่อจะเห็นน้ำเดือดชัดเจน อุณหภูมิของน้ำสูงพอสมควร และมีห้องอาบน้ำแร่ส่วนตัว บริการ บริเวณหมู่บ้านมีธรรมชาติที่สวยงามล้อมรอบด้วยภูเขาสูง และไร่นา ศูนย์บริการวิชาการด้านพืชและปัจจัยการผลิตตาก (ดอยมูเซอ) ตั้งอยู่ที่ตำบลพะวอ บนดอยมูเซอ อยู่ในความดูแลของ กรมประชาสงเคราะห์ เป็นถิ่นที่อยู่ของชาวเขาเผ่าต่าง ๆ ศูนย์ฯ นี้อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลกว่า 800 ฟุต เริ่มตั้งแต่กิโลเมตรที่ 25-26 มีเนื้อที่ทั้งหมด 26,500 ไร่ ชาวเขาที่อาศัยอยู่ในบริเวณดอยมูเซอ ได้แก่ เผ่ามูเซอดำ ม้ง หรือแม้ว และลีซอ ปัจจุบันชาวเขา ที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยส่วนใหญ่จะอพยพมาจากมณฑลทางตอนใต้ของประเทศจีน และเมืองปันในเขตรัฐฉานของสหภาพพม่า รวมทั้งเขตเชียงตุงด้วย ในบริเวณศูนย์พัฒนาและสงเคราะห์ชาวเขาฯ ได้จัดตั้ง “ศูนย์วัฒนธรรมชาวเขาบ้านอุมยอม” ที่ให้ความรู้และคำแนะนำแก่ผู้นำชาวเขาในการจัดการท่องเที่ยว มีการจัดแสดงเสื้อผ้า เครื่องประดับ เครื่องใช้ จำลองบ้านมูเซอตัวอย่าง ส่วนบริเวณด้านนอกจัดทำเป็นลานเต้น จะคึ จำลอง (จะคึ คือการเต้นรำของเผ่ามูเซอ โดยจะเต้นตลอดทั้งวันทั้งคืน ผลัดเปลี่ยนกันเต้น ตลอดเวลาไม่ให้เสียงกระทืบเท้าขาดหายไปจนกว่างานจะเลิก ในช่วงที่มีงานทุกคนจะหยุดทำงาน ถ้าใครทำจะถูกปรับ และสิ่งที่ทุกคน ต้องทำ คือการออกเดินทางไปเยี่ยมญาติที่หมู่บ้านอื่นไม่ว่าจะไกล หรือใกล้ก็ตาม นอกจากนั้นยังมี เส้นทางศึกษาวิถีชีวิตของชาวบ้าน อุมยอม โดยชมวิถีชีวิตความเป็นอยู่ ลักษณะของเรือนพักอาศัย สถานีทดลองพืชสวนดอยมูเซอ ตั้งอยู่ใกล้กับศูนย์บริการวิชาการด้านพืชและปัจจัยการผลิตตาก บนเทือกเขาถนนธงชัย อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเล 900 เมตร เป็นสถานที่ทดลองวิจัยเมล็ดพันธุ์กาแฟ ชา ผลไม้ ผักต่าง ๆ และดอกไม้เมืองหนาว ในเดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม ดอกบัวตองบนเทือกเขา บริเวณที่ตั้งสถานีฯ จะออกดอกบานสะพรั่งสวยงามมาก ตลาดสินค้าพื้นเมืองชาวเขาดอยมูเซอ ตั้งอยู่ริมเส้นทางสายตาก-แม่สอด ทางหลวงหมายเลข 105 บริเวณกิโลเมตรที่ 29 เป็นตลาดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ชาวเขา ได้แก่ เสื้อผ้า เครื่องเงิน และพืชผลต่าง ๆ ทางการเกษตร เปิดจำหน่ายทุกวัน เนินพิศวง อยู่บริเวณกิโลเมตรที่ 68 สายตาก-แม่สอด มีลักษณะเป็นทางขึ้นเนินที่แปลก คือเมื่อนำรถไปจอดไว้ตรงทางขึ้นเนินโดย ไม่ได้ติดเครื่อง รถจะไหลขึ้นเนินไปเองจึงมีนักวิทยาศาสตร์ได้พิสูจน์ถึงสาเหตุสรุปว่าเป็นภาพลวงตา เนื่องจากได้มีการวัดระดับความสูง ของเนินลูกนี้แล้วปรากฏว่า ช่วงที่มองเห็นเป็นที่สูงนั้น มีระดับความสูงต่ำกว่าช่วงที่เห็นเป็นทางลงเนิน ดังนั้นรถที่เรามองเห็นไหลขึ้นนั้น ที่จริงไหลลงสู่ที่ต่ำกว่า แต่ก็ไม่มีผู้ใดสามารถบอกได้ว่าเหตุใดจึงมองเห็นเป็นภาพลวงตาเช่นนั้นได้ สะพานมิตรภาพไทย-พม่า ตั้งอยู่ที่ตำบลท่าสายลวด เป็นสะพานที่สร้างข้ามแม่น้ำเมย ระหว่างอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก กับเมืองเมียวดี สหภาพพม่า มีความยาว 420 เมตร กว้าง 13 เมตร สำหรับประชาชนชาวไทย และผู้ที่มีภูมิลำเนาอยู่ในอำเภอแม่สอด สามารถเดินทาง หรือนำรถยนต์ข้ามไปได้ โดยทำบัตรผ่านแดนชั่วคราวได้ที่ ด่านตรวจคนเข้าเมือง แม่สอด หรือที่ศูนย์การค้าแม่เมยซิตี้ โดยเสียค่าธรรมเนียมทั้งในฝั่งประเทศไทย และฝั่งประเทศพม่า และเสียค่าประกันภัยรถยนต์ตามที่กำหนด ควรสอบถามรายละเอียด ข้อมูลก่อนเดินทางที่ ด่านตรวจคนเข้าเมืองอำเภอแม่สอด ตลาดริมเมย เป็นชุมชนบริเวณริมฝั่งแม่น้ำเมย ตรงข้ามกับอำเภอเมียวดีของสหภาพพม่า เป็นตลาดค้าขายสินค้าพื้นเมืองมากมาย ทั้งของไทย และสหภาพพม่า เช่น อาหารทะเล หน่อไม้แห้ง ปลาแห้ง ปลาหัวยุ่ง เห็ดหอม ถั่ว เครื่องหนัง ผ้าซาติน ฯลฯ นอกจากนี้ยังเป็นตลาดการค้าอัญมณี เช่น หยก ทับทิม และพลอยสีที่มาจากสหภาพพม่า การเดินทาง สามารถขึ้นรถสองแถวจากตลาด อำเภอแม่สอดไปตลาดริมเมยทุกวัน โดยลงที่บริเวณสะพานมิตรภาพไทย-พม่า พระธาตุหินกิ่วที่ดอยดินจี่ อยู่ที่บ้านวังตะเคียน พระธาตุ หรือเจดีย์หินกิ่วเป็นความมหัศจรรย์จากธรรมชาติ คือ ก้อนหินขนาดใหญ่ ตั้งอยู่บนชะง่อนผา เป็นหินที่กิ่วคอดเหมือนจะขาดออกจากกัน และมีเจดีย์ทรงมอญสร้างไว้มีขนาดพอดีกับความกว้างของก้อนหิน ชาวบ้านเรียกหินมหัศจรรย์นี้ว่า “เจดีย์หินพระอินทร์แขวน” เป็นที่เคารพของชาวจังหวัดตาก และประชาชนจังหวัดใกล้เคียง ทุก ๆ ปี ในเดือนกุมภาพันธ์ จะมีงานเทศกาลนมัสการพระธาตุหินกิ่ว อำเภอแม่ระมาด  วัดดอนแก้ว ตั้งอยู่หลังที่ว่าการอำเภอแม่ระมาด มีพระพุทธรูปแกะสลักหินอ่อน เป็นปฏิมากรรมของพม่าที่แกะสลักขึ้นพร้อมกัน 3 องค์ องค์ที่ 1 ประดิษฐานที่ประเทศปากีสถาน องค์ที่ 2 ประดิษฐานที่ประเทศอินเดีย และองค์ที่ 3 ได้อัญเชิญมาจากเมืองย่างกุ้ง มาประดิษฐานในวิหารของวัดดอนแก้ว เป็นพระพุทธรูปที่งดงาม มีขนาดหน้าตักกว้าง 50 นิ้ว สูง 63 นิ้ว เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น ตั้งอยู่บริเวณป่าแม่ตื่น มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในอำเภอแม่ระมาด และอำเภอสามเงา จังหวัดตาก มีเนื้อที่ 733,125 ไร่ ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นทิวเขาสูงชันสลับซับซ้อนมีป่าดิบเขา ป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรัง สถานที่น่าสนใจในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น ได้แก่ ดอยขุนแม่ตื่น, ลำน้ำแม่ตื่น, ดอยสอยมาลัย, อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ เป็นอุทยานแห่งชาติเปิดใหม่ อยู่บนเส้นทางสายแม่ระมาด-บ้านตาก ห่างจากแยกแม่ระมาดประมาณ 18 กิโลเมตร สถานที่น่าสนใจในอุทยานฯ น้ำตกขุนพะวอ, ห้วยแม่ละเมา อำเภอท่าสองยาง  อุทยานแห่งชาติแม่เมย มีพื้นที่ติดต่อกับชายแดนสหภาพพม่าโดยมีแม่น้ำเมยเป็นเส้นแบ่งเขตแดน บริเวณที่ทำการอุทยานฯ มีการจัด ภูมิทัศน์ และตกแต่งพื้นที่ด้วยไม้ประดับดูสวยงาม บรรยากาศโดยรอบสงบร่มรื่นด้วยป่าเขา และยังมีสัตว์ป่าต่าง ๆ เช่น กวาง ละมั่ง เป็นต้น สถานที่น่าสนใจในอุทยานฯ เส้นทางศึกษาธรรมชาติ ใช้เวลาเดินประมาณ 6 ชั่วโมง ต้องมีเจ้าหน้าที่นำทางโดยติดต่อล่วงหน้าที่อุทยานฯ เป็นเส้นทางเดินแบบไปเช้า-เย็นกลับ หรือจะพักแรมก็ได้ , น้ำตกผาเทวะ, ทุ่งหญ้านิรนาม, ถ้ำแม่อุสุ, จุดชมทะเลหมอก มี 3 จุด คือ จุดชมทะเลหมอกหลังที่ทำการอุทยานฯ ม่อนครูบาใสและม่อนพูนสุดา ม่อนกิ่วลม, อำเภอพบพระ น้ำตกนางครวญ เดิมชื่อ น้ำตกเพอะพะ ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น น้ำตกพบพระ และเปลี่ยนมาเป็นชื่อ น้ำตกนางครวญ เป็นน้ำตกขนาดกลางไหลลดหลั่นลงไปเป็นชั้นเล็ก ๆ ท่ามกลางป่าร่มรื่น มีต้นน้ำมาจากลำคลอง ริมท้องนาข้างทาง และทางการได้ตัดถนนผ่านตัวน้ำตกจึงแลดูเป็นน้ำตกเล็ก ๆ การเดินทาง ใช้เส้นทางหลวงสาย 1090 ถึงกิโลเมตรที่ 31-32 มีทางแยกขวามือเข้าอำเภอพบพระ ใช้ทางหลวงหมายเลข 1206 ที่อยู่ริมสะพานคอนกรีตด้านขวาบริเวณกิโลเมตรที่ 12 ก่อนถึงอำเภอพบพระเล็กน้อย อุทยานแห่งชาติน้ำตกพาเจริญ มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในตำบลช่องแคบ ตำบลพบพระ ตำบลคีรีราษฎร์ อำเภอพบพระ และตำบลด่าน แม่ละเมา ตำบลพะวอ ตำบลพระธาตุผาแดง ตำบลแม่กุ ตำบลแม่ตาว ตำบลมหาวัน อำเภอแม่สอด มีพื้นที่ 534,375 ไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน มีความสูงจากระดับน้ำทะเล 1,765 เมตร สภาพทั่วไปส่วนใหญ่เป็นป่าเบญจพรรณ และป่าเขาสน ได้รับการประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2537 สถานที่น่าสนใจในอุทยานฯ น้ำตกพาเจริญ, บ่อน้ำร้อนห้วยน้ำนัก, จุดชมวิวดอยเกี๊ยะ,น้ำตกป่าหวาย, น้ำตกสายฟ้า และ น้ำตกสายรุ้ง อำเภออุ้มผาง บ้านโบราณ อุ้มผางเป็นชุมชนเล็ก ๆ มีวัฒนธรรมการดำรงชีวิตความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย ลักษณะการสร้างบ้านเรือนส่วนใหญ่เป็น บ้านไม้ชั้นเดียว หลังคามุงด้วยวัสดุท้องถิ่น เช่น ใบตองตึง แป้นเกล็ดไม้ และกระเบื้องดินเผา ตัวบ้านยกสูง ใต้ถุนเปิดโล่ง มีบันได ขึ้นด้านหน้า ชานบ้านมีม้านั่งขนานกับขอบระเบียง รั้วบ้านทำด้วยปีกไม้ ปัจจุบันยังมีให้เห็นกันอยู่ นอกจากนั้นทางชมรมบ้านโบราณได้มีการให้ความรู้ความเข้าใจแก่เจ้าของบ้าน เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาบ้านโบราณ ให้เป็นจุดเยี่ยมเยือนทางวัฒนธรรม เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง มีพื้นที่ 1,619,280 ไร่ เป็นเขตป่าอนุรักษ์เพื่อการสงวนและรักษาทรัพยากรธรรมชาติ และเป็นผืนป่าตะวันตกที่เป็นต้นกำเนิดของแหล่งมรดกโลก พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน ในระหว่างเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ อากาศหนาวเย็นมาก พรรณไม้ส่วนใหญ่เป็นป่าดงดิบ ป่าผลัดใบ สัตว์ป่าที่พบ ได้แก่ เสือลายเมฆ สมเสร็จ เลียงผา เหยี่ยว นกกระทุง ได้รับการประกาศเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง เมื่อ พ.ศ. 2532 สถานที่น่าสนใจในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฯ ได้แก่ น้ำตกทีลอจ่อ หรือ น้ำตกสายฝน, น้ำตกเซปละ, น้ำตกทีลอเร, ดอยหัวหมด, ถ้ำตะโค๊ะบิ น้ำตกทีลอซ ู น้ำตกทีลอซู คำว่า ทีลอซู เป็นภาษากะเหรี่ยง แปลว่า น้ำตกดำ ตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง ห่างจากที่ทำการ เขตฯ 3 กิโลเมตร มีลักษณะเป็นน้ำตกภูเขาหินปูนขนาดใหญ่ ตั้งอยู่บนความสูงจากระดับน้ำทะเล 900 เมตร เกิดจากลำห้วยกล้อท้อ ลำน้ำทั้งสายตกลงสู่หน้าผาสูงชัน มีน้ำไหลแรงตลอดปี ความกว้างของตัวน้ำตกประมาณ 500 เมตร ไหลลดหลั่นเป็นชั้น ๆ มีความสูง ประมาณ 300 เมตร ล้อมรอบด้วยป่าดงดิบที่สมบูรณ์ เป็นน้ำตกที่มีความสวยงามมาก ติดอันดับ 1 ใน 6 ของโลก ซึ่งการเดินทางไปชมน้ำตกแต่ละชั้นบางครั้งจะต้องเดินผ่านสายน้ำตก ควรใช้ความระมัดระวังมากเป็นพิเศษ เนินพิศวง เป็นเนินพิศวงแห่งที่ 2 ของจังหวัดตาก อยู่บนถนนสายอุ้มผาง-บ้านปะละทะ เลยหลักกิโลเมตรที่ 16 ไปประมาณ 500 เมตร พื้นที่มีลักษณะเป็นเนินเขา เมื่อนำรถไปจอดโดยไม่ติดเครื่องยนต์ ที่จุดทดสอบซึ่งเป็นทางขึ้นเนิน รถจะวิ่งขึ้นเนินไปเอง และเป็นจุดที่สามารถดูทะเลหมอกได้ด้วย กิจกรรมในอำเภออุ้มผาง เส้นทางศึกษาวิถีชีวิตชาวเขา บ้านกะเหรี่ยงปะละทะ, บ้านกะเหรี่ยง ทิโพจิ, บ้านกะเหรี่ยงฤาษีเลตองคุ ล่องแก่งและเดินป่า ท่าทราย-น้ำตกทีลอซู, ปะละทะ-โคทะ-ทีลอซู, น้ำตกทีลอเร-บ้านปะละทะ, ล่องแก่งแม่น้ำแม่กลอง อุ้มผาง-น้ำตกทีลอซู, บ้านกะเหรี่ยงปะละทะ-น้ำตกทีลอเร , อำเภอบ้านตาก วัดพระบรมธาตุ อยู่ที่ตำบลเกาะตะเภา วัดพระบรมธาตุเป็นวัดเก่าแก่ที่ได้รับการปฏิสังขรณ์มาหลายครั้งแล้ว ตัวอุโบสถมีประตูเป็นไม้แกะสลักที่สวยงาม หน้าบันและจั่วเป็นไม้ หน้าต่างแกะสลักเรื่องราวพุทธประวัติปิดทอง หัวบันไดเป็นนาค วิหารเก่ามีเพดานสูง 2 ชั้น มีช่องลมอยู่โดยรอบ ทำให้อากาศภายในวิหารเย็นสบาย ในวิหารประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นปิดทอง นอกจากนี้ยังมีวิหารไม้เก่าแก่ที่มีลายแกะสลักไว้ให้ชม นับเป็นวัดที่มีคุณค่าทางโบราณคดีมาก เจดีย์ยุทธหัตถี หรือ เจดีย์เฉลิมพระเกียรติพระเจ้ารามคำแหงมหาราช ชาวบ้านเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า เจดีย์ชนช้าง ตั้งอยู่บนดอยช้าง ตำบลเกาะตะเภา ดอยช้างเป็นเนินดินเล็ก ๆ อยู่ทางเหนือของดอยพระธาตุไปเล็กน้อย เจดีย์นี้เป็นโบราณสถาน สร้างในสมัยสุโขทัย มีอายุราว 700 ปีเศษ องค์เจดีย์ยุทธหัตถีอยู่เยื้องกับวัดพระบรมธาตุประมาณ 200 เมตร ลักษณะของเจดีย์ยุทธหัตถีเป็นศิลปะแบบ สุโขทัย ก่ออิฐถือปูนฐานกว้าง 12 เมตร เรือนธาตุรูปสี่เหลี่ยมย่อมุมขึ้นไป สูง 16 เมตร เหนือเรือนธาตุทำเป็นลำสี่เหลี่ยมย่อมุมตลอด ถึงยอดเป็นทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ บนยอดประดับฉัตร มีร่องรอยการซ่อมแซมตลอดมา แต่ไม่เสียรูปทรงเดิม ฐานพุ่มมีลายปั้น เป็นรูปหน้าสิงห์สวยงาม หน้าสิงห์ด้านทิศเหนือยังสมบูรณ์ ไม้กลายเป็นหิน (ฟอสซิลไม้กลายเป็นหินใหญ่ที่สุดในเอเซีย) ตั้งอยู่หมู่ที่ 7 ตำบลตากออก ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่สลิด-โป่งแดง ครกหินแม่สลิด และแหล่งผลิต ตั้งอยู่ริมทางหลวงหมายเลข 1 ถนนพหลโยธิน บริเวณด้านหน้าองค์การบริหารส่วนตำบลแม่สลิด เป็นครกหินแกรนิตที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย มีขนาดปากกว้าง 2.1 เมตร สูง 1.6 เมตร หนัก 7,000 กิโลกรัม และ สากขนาดใหญ่ มีขนาดยาว 2.1 เมตร กว้าง 1.35 เมตร หนัก 1,000 กิโลกรัม บ้านสันกลาง ตำบลแม่สลิด เป็นแหล่งผลิตครกหินที่เป็นงาน หัตถกรรม หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ ครกอ่างศิลา ที่มีชื่อเสียงโด่งดังมาจนถึงทุกวันนี้ จะมีใครสักกี่คนรู้บ้างว่าแท้ที่จริงแล้วมีต้นกำเนิด มาจาก ตำบลแม่สลิด อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก แห่งนี้ อำเภอสามเงา ผาสามเงา อยู่ในตำบลย่านรี จากอำเภอเมืองใช้ทางหลวงหมายเลข 1107 ผ่านทางแยกไปเจดีย์ยุทธหัตถีประมาณ 25 กิโลเมตร หรือถ้าใช้ทางหลวงหมายเลข 1 ถึงกิโลเมตรที่ 463 มีทางแยกซ้ายเข้าเขื่อนภูมิพลไปประมาณ 10 กิโลเมตร ถึงอำเภอสามเงา จะมองเห็นเขาลูกหนึ่ง ชาวบ้านเรียกว่า “เขาผาสามเงา” เพราะที่เชิงเขาริมหน้าผานั้นเจาะเป็นช่องลึกเข้าไปในเนื้อภูเขาเรียงกัน 3 ช่อง ประดิษฐานพระพุทธรูปปิดทองช่องละองค์ มีบันไดไม้ให้นักท่องเที่ยวเดินขึ้นไปนมัสการพระพุทธรูปได้ ตามตำนานเล่าสืบต่อกันมาว่า พระนางจามเทวีราชธิดาแห่งกรุงละโว้เป็นผู้สร้างเมื่อครั้งเดินทางตามลำน้ำแม่ปิงขึ้นไปครอง เมืองหริภุญไชย หรือลำพูน ดอยสอยมาลัย ตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น ตามทางหลวงหมายเลข 1175 สายบ้านตาก-แม่ระมาด ระยะทาง 60 กิโลเมตร สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 1,600 เมตร สิ่งที่น่าสนใจคือ สลาแมนเดอร์ หรือจิ้งจกน้ำ สัตว์น้ำดึกดำบรรพ์ที่หายาก ลักษณะเหมือน จิ้งจก ลำตัวสีชมพู พื้นที่ทั่วไปมีสภาพเป็นป่าสนเมืองหนาว มีจุดชมวิว และชมทะเลหมอกยามเช้าที่สวยงาม นักท่องเที่ยวสามารถ กางเต็นท์ พักแรมได้ บริเวณที่ทำการเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฯ วัดพระธาตุแก่งสร้อย อยู่ที่ตำบลบ้านนา ห่างจากเขื่อนภูมิพลประมาณ 56 กิโลเมตร วัดนี้ได้มีการบูรณะหลายครั้งและครั้งที่สำคัญ ครูบาชัยยะวงศา วัดพระบาทห้วยต้ม จังหวัดลำพูน ได้มาบูรณะเจดีย์โดยการสร้างฉัตรขึ้นใหม่ และสร้างเสนาสนะอีกมากมาย ตามตำนานกล่าวว่าในพระเจดีย์บรรจุพระสารีริกธาตุและพระเกศาขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า กรมศิลปากรสันนิษฐานว่าบริเวณนี้น่าจะเป็นเมืองหน้าด่านสำคัญของแคว้นหริภุญไชย เมื่อ 800 กว่าปีมาแล้ว มีชื่อว่า “เวียงสร้อย” เขื่อนภูมิพล เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า เขื่อนยันฮี เป็นเขื่อนเอนกประสงค์แห่งแรกในประเทศไทย สร้างเป็นเขื่อนคอนกรีตรูปโค้งขนาดใหญ่ที่สูงที่สุดในประเทศไทย มีความสูงจากฐานถึงสันเขื่อน 154 เมตร กั้นแม่น้ำปิงที่เขาแก้ว อำเภอสามเงา สร้างขึ้นเพื่อใช้ในการผลิตพลังงานไฟฟ้าและการชลประทาน ความยาวของลำน้ำจากเขื่อนถึงอำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่ เป็นระยะทาง 207 กิโลเมตร รอบเขื่อนภูมิพลเป็นแหล่งพักผ่อน และเพาะพันธุ์สัตว์น้ำจืด นอกจากนั้นยังมี เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ สองฝั่งลำน้ำปิงเหนืออ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพลในเขตป่าสงวนแห่งชาติแม่ตื่นเป็น เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ ของสภาพป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ความหลากหลายของภูเขาหิน ลำห้วย และน้ำตก ตลอดจนการฟื้นฟูสภาพป่า เพื่อให้นักท่องเที่ยวมีโอกาสได้สัมผัสธรรมชาต ิอย่างใกล้ชิด อีกทั้งยังช่วยส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ พระพุทธบาทดอยเขาหนาม เป็นเกาะกลางน้ำ มีวัดพระพุทธบาทอยู่บนยอดดอย ภายในวัดมีรอยพระพุทธบาท และศาลาประดิษฐานองค์พระประธาน ทิวทัศน์โดยรอบสวยงาม ์ เกาะวาเลนไทน์ เป็นเกาะเล็ก ๆ มีหาดทราย สามารถเล่นน้ำได้ นักท่องเที่ยวสามารถเดินทางไปเที่ยวเกาะทั้งสองได้โดยเช่าเรือจากเขื่อนภูมิพลล่องไปตามลำน้ำใช้เวลาประมาณ 30 นาที การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย จัดกีฬาเพื่อการพักผ่อนไว้บริการนักท่องเที่ยว อาทิ สนามกอล์ฟ สนามเทนนิส เรือเช่า กิ่งอำเภอวังเจ้า สถานีทดลองหม่อนไหม ตั้งอยู่บนทางหลวงหมายเลข 2 (ตาก-กำแพงเพชร) หลักกิโลเมตรที่ 396 ห่างจากตัวเมืองประมาณ 30 กิโลเมตร มีการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมเป็นจำนวนมาก และจำหน่ายผลิตภัณฑ์จากต้นหม่อน เช่น ชาใบหม่อน ชาเขียว ชาจีน ยำใบหม่อนปลากระป๋อง น้ำผลไม้จากลูกหม่อน และไวน์หม่อน เปิดเฉพาะวันและเวลาราชการ